Farby akrylowe – pierwsze kroki

Witajcie w pierwszym wpisie w nowym 2019 roku. Mimo, że dopiero wczoraj mieliśmy pierwszy dzień stycznia, nie zwalniamy tempa i analizujemy kolejny typ farb. W tym poście chciałam napisać Wam kilka słów o akrylach – stosunkowo nowej technice, bo mającej niewiele ponad 60 lat. Tym wpisem zakończymy jednocześnie cykl wpisów poświęconych farbom i technikom malarskim. Zapraszam do lektury.

jak to się wszystko zaczęło…

Tak jak wspomniałam wyżej, farby akrylowe są prawdopodobnie ostatnią nowością w tej dziedzinie. Powstały w latach 50. XX wieku w USA jako swego rodzaju konkurencja/tańsza alternatywa dla farb olejnych i jednocześnie nieco bardziej przystępne rozwiązanie. Farby te teoretycznie zaliczyć możemy do kategorii farb wodnych, ponieważ są faktycznie rozpuszczalne w wodzie. Jest z tym jednakże związany pewien problem, o którym za chwilę.

Akryle to, jak sugeruje nazwa, farby powstałe na bazie żywicy akrylowej (syntetycznego polimeru). Dokładny opis tego, czym są polimery sobie darujemy. Jeżeli jednak jesteście ciekawi, odsyłam do źródeł w sieci. Dobrą farbę akrylową cechuje to, że oprócz bazy żywicznej zawiera jedynie pigment. Najtańsze farby mają w składzie również wypełniacze, które pogarszają właściwości kryjące lub wpływają negatywnie na konsystencję i trwałość powłoki malarskiej. Po wyschnięciu barwy mogą stać się przygaszone i zmatowić.

W tym miejscu wyjaśnimy sobie, co właściwie miałam na myśli, pisząc o problemie z klasyfikacją farb akrylowych. Otóż akryle występują przeważnie w trzech typach gęstości, od której uzależnione będą finalne efekty naszej pracy.

1. Zaczynając od najbardziej gęstych, są to tak zwane farby Heavy Body – mają gęstą, maślaną konsystencję przypominającą farby olejne. Umożliwiają one pracę w technice impasto.
2. Kolejnym typem są płynne farby Fluid o gęstości zbliżonej do śmietanki kremówki.
3. Ostatni typ to farby tzw. High Flow – najrzadsze, o gęstości tuszu rysunkowego, która umożliwia malowanie np aerografem. Tego typu farby znajdziemy np. pod postacią spray’ów w puszkach. Z powodzeniem można nimi malować również przy użyciu aerografu.

farby wodne, czy jednak nie?

Każdy z tych typów farby uzyskiwany jest przy pomocy innej żywicy akrylowej, dlatego rzadszej farby o charakterystyce High Flow nie uzyskamy np. z farby najgęstszej jedynie poprzez dodanie wody. Owszem, farba będzie rzadsza, jednakże straci ona również swoje właściwości kryjące. Sama powłoka po wyschnięciu stanie się bardziej matowa, a miejscami może się również łuszczyć. Kolory z kolei będą mniej nasycone.

Z tego też powodu do pracy z farbami akrylowymi polecane są dedykowane media akrylowe. Za ich pomocą zagęścimy lub rozrzedzimy farby, wpłyniemy na ich krycie lub opóźnimy wysychanie. Jeżeli zamierzacie spróbować swoich sił z tym rodzajem farb, warto zapytać sprzedawcę o radę i zakupić odpowiednie produkty lub zgłębić temat w sieci, jeśli kupujecie online.

Nie da się jednak ukryć, że farby akrylowe są mimo wszystko rozpuszczalne w wodzie, dlatego mogą być klasyfikowane jako technika wodna. Mycie narzędzi, palety czy ewentualne rozcieńczanie (szczególnie jeśli tymi farbami malują dzieci) wykonuje się przy użyciu wody. W trakcie pracy nie są odporne na jej działanie, jednakże po wyschnięciu farby nie usuniemy zabrudzeń bez pomocy rozpuszczalnika lub mechanicznie – skrobakiem, szpachelką lub innym narzędziem.

Farby akrylowe są stosunkowo proste w obsłudze. Ponieważ schnięcie kolejnych warstw jest bardzo krótkie (w porównaniu do np. farb olejnych), cały obraz może powstać w znacznie szybciej. W zależności od typu farby powłoka może schnąć od 15 minut do godziny. Łatwość w pracy z akrylami polega również na tym, że wszelkie błędy bez problemu usuniemy za pomocą wody. Są to też farby, których używać możemy na różnego typu podłożach, zapewniając tym samym dużą dowolność w tematyce i wykorzystaniu. Możemy dowolnie mieszać akryle z innymi technikami malarskimi – podmalunek wykonany farbami akrylowymi, a wykończenie olejnymi.

Do pracy z farbami akrylowymi polecane są pędzle syntetyczne o miękkim włosiu, jednakże ja polecam każdemu przetestować, czym maluje mu się najwygodniej. Swego rodzaju nowością są specjalne szpatułki i patyczki o różnym kształcie elastycznych zakończeń, które umożliwiają uzyskanie ciekawych, niedostępnych dotychczas efektów.

Ponieważ akryle są nietoksyczne (aczkolwiek niektóre farby mogą mieć nieco intensywny zapach), polecane są do nauki, szczególnie u najmłodszych malarzy, którzy swoją przygodę ze sztuką dopiero zaczynają. Do zalet na pewno zaliczyć można niższy koszt samych farb oraz narzędzi w porównaniu do techniki olejnej, dla której akryle są alternatywą.

Mam nadzieję, że powyższa analiza pomoże Wam w stawianiu pierwszych kroków w tej technice malarskiej. Jeśli już mieliście z nimi do czynienia, koniecznie podzielcie się swoimi spostrzeżeniami w komentarzu. A jeżeli macie jakieś pytania odnośnie artykułu, również piszcie śmiało. Do przeczytania w kolejnym tygodniu. Owocnego tworzenia!